SWOT: Kurum İçi Analiz Harekatı (4 Adımlı Analiz)

SWOT: Firmaların sürekli olarak yaptıkları analizler ve bu analizlerin sonucunda güncelledikleri stratejileri ile karşı karşıyayız. Her bir durum için alınan yeni kararlar, bitmek bilmez toplantılar sonucundaki yeni uygulamalar ve yeni yol haritaları adeta özel sektörde çalışanlar için bir rutin haline aldı. Analizler yapılarak bunlara uygun hedeflere planlı bir şekilde ulaşmak elbette en doğru olandır. Ancak nereden başlanmalı ve nasıl yapılmalı soruları herkesin kafasında var olmaya devam etmektedir.

SWOT Analizi

Bu analizler içerisinde en popüler olan SWOT (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats) analizidir. Tüm pazarlama ve yönetim kitaplarında çokça bahsedilen bu analiz kolay olmasının yanında çok etkilidir. Akademik alanda stratejik yönetiminin başlangıcı olarak kabul edilen stratejik planlama ile bu analiz gerçekçilik ve nesnel değerlendirme gerektirir. Yılda en az iki kez, SWOT analizini kullanarak iç ve dış kaynaklı problemler belirlenmeli ve pazarlama strateji ve taktiklerini yenilemelidir. Bugün nerede olduğunuzu anlayarak, gelecekteki hedeflerinize ulaşmak için bu analizi düzenli bir şekilde tekrarlamak esastır.

Pazarlama ve yönetim alanında popüler olan SWOT analizi basit görünen ancak etkili bir araçtır.

Organizasyonunuzun GÜÇLÜ ve ZAYIF YÖNLERİ, FIRSATLARI ve TEHDİTLERİ dikkatlice listelenerek yapılan bu analiz, yılda en az bir kere, daha da iyisi, yılda iki kez yapılmalıdır. SWOT analizi; stratejik hedefleriniz, bu hedeflere ulaşmak için izleyeceğiniz yolları belirleme, sonuçları analiz etmenizi sağlayan, özetle büyük resmi görmenizi sağlayan bir uygulamadır.

SWOT analizi, hastaneler, klinikler ve tüm özel muayenehaneler için kullanışlıdır. Pazarlama ve yönetim faaliyetlerinizin en güçlü faydaları oluşturacak alanlara odaklanmasına yardımcı olur. Mevcut pazar içerisinde kurum değerlerinizi en üst düzeye çıkarmak ve bu alıştırmadan etkili stratejiler üretmek için fikir oluşturur.

SWOT analizinin uygulanışına biraz değinirsek; aslında tablo bir 2×2 matris şeklindedir. İç Unsurlar ve Dış Unsurlar başlıkları altında toplanabilir. İç Unsurlar: Güçlü Yönler ve Zayıf Yönler. Dış Unsurlar: Fırsatlar ve Tehditler. Bir kağıda dört parçalı bir ızgara oluşturursak her bir boş parça bir unsur için ayrılan alandır. Bu tablo aslen tüm ilişkileri göstermeyi sağlayan genel bir bakış oluşturur.

SWOT Tablosu

Her çeyrekte yer alan anahtar elemanları tanımlayarak devam edelim.

İç Unsurlar: Güçlü Yönler ve Zayıf Yönler

İlk iki bölüm (GÜÇLÜ VE ZAYIF YÖNLER) kurum içerisinden üretilir. Bunlar kontrol edebileceğiniz unsurlardır. Güçlü yönler; sizi diğer kurumlardan farklı kılan yetenekler veya özelliklerinizi içerir, aynı şekilde zayıf yönler ise sizin için zararlı olan ve kurum içerisinde sizden kaynaklanan unsurlardır.

Güçlü yönlerinizi analize ederken: Farklı bir rekabet avantajının temeli olabilecek yeteneklerinizin ve kaynaklarınızı listeleyin. En güçlü olduğum alanlar nelerdir? Bunları en iyi nasıl kullanabilirim? Bu güçlerden daha fazla nasıl yararlanabilirim? Sorularını sorun. Örnek olması açısından çıkardığınız Güçlü Yönler listeniz şunları içerebilir:

• Yeni veya yenilikçi bir hizmet
• Yetenekler
• Maliyet avantajları
• Kültürel bağlantılar
• Olağanüstü itibar
• Değer katan diğer yönler
• Özel Uzmanlık veya deneyim
• Personel kadrosu
• Üstün bir coğrafi konum avantajı

Bu bölümde genel başlıklar aktarılmıştır. Ancak sizin bu başlıkları spesifik olarak belirlemeniz gerekmektedir. Hatta üst başlıklar halinde bu unsurları oluşturmak ve dallara ayırarak detaylandırmak analizinizin daha başarılı olmasını sağlar.

Zayıf yönlerinizi analize ederken: Hangi alanların iyileştirilmesi gerekir? Bu zayıflığı ortadan kaldıracak veya azaltacak önlemler nelerdir? Sorularına cevap aranmalıdır. Zayıf yönler, bazen güçlü yönlerin olmaması olabilir ve bazı durumlarda zayıf yönler güçlü yönlerinizden birinin ters tarafı olabilir. Zayıf yönler şunları içerebilir:

• Planlamanın olmaması
• Pazarlama eksikliği
• İtibar kaybı
• Sahip olunmayan yetenekler
• Hizmet alanlarındaki boşluklar
• Teknolojideki değişimi yakalayamama
• Yönetsel veya personel sorunları
• Bilinen güvenlik açıkları
• Zayıf coğrafi konum
• Farklılaşmamış servis hatları

Her ne kadar bu başlık sayısı arttırılabilse de önemli olan sizin elinizde değiştirme olanağınızın olduğu zayıflıkları içeriyor olmasıdır. Bu noktada kurum veya analizi yapanlar kesinlikle şeffaf ve istekli olmalıdır. Çünkü kurumlarda güçlü yönleri oluşturmak kolay iken zayıf yönleri açıkça dile getirmek her zaman kolay olmamıştır.

Dış Unsurlar: Fırsatlar ve Tehditler

Matrisin altında bulunan bu iki bölümün (FIRSATLAR ve TEHDİTLER) tamamı kurum dış faktörlerden kaynaklanmaktadır. Bunlar kontrol edemediğiniz unsurlardır. Fırsatlar size yardımcı olacak noktalarken; tehditler bir engeldir.

Fırsatları analiz ederken: Başarılı olabileceğiniz yeni veya önemli eğilimlere nelerdir? Başka hangi harici fırsat alanları mevcuttur? Her birinden en iyi şekilde nasıl yararlanabilirim? Soruları sorulmalıdır. Oluşturduğunuz fırsatlar listesi şunları içerebilir:

• Rakipler tarafından fark edilmeyen bir pazar
• Yeni teknolojinin kullanılabilirliği
• Nüfus profili
• İhtiyaçlarındaki değişiklikler
• Rakiplerin güvenlik açıkları
• Baskın rekabet eksikliği
• Kar atışı sağlayan yeni pazar segmentleri
• Dikey veya yatay büyüyebilme olanakları
• Regülatif Fırsatlar

Tehditleri analiz ederken: Başarınızın önünde duran ve dış kaynaktan gelen her şeyi içermelidir. Bana tehdit oluşturan engeller nelerdir? Her tehdidi azaltmak için ne yapılabilir? Tehdit bir fırsat haline gelebilir mi? Sorularına cevap aranmalıdır ve tehditler şunları içerebilir:

• Rakibin sahip olduğu yenilikçi bir ürünü veya hizmeti vardır
• Kendi pazarınızdaki yeni rakipler
• Finansal ödeme veya düzenlemelerde olumsuz değişiklikler
• Değişen sözleşme şartları
• Dağıtım veya sevk kanallarındaki farklılaşmalar
• Ekonomik etkenler
• Önemli personel veya iştiraklerin kaybı
• Artan rekabet
• Mevsimsellik
• Pazardaki talep miktarı
• Regülatif etkenler

Bu başlıkların sayısını siz daha da arttırabilirsiniz. Hiçbir organizasyonun tehditlere karşı bağışıklığı yoktur, genellikle birçok kurum bu tehditleri gözden kaçırır veya görmezden gelir. Ancak doğrusu bu tehditlerden kaynaklı engelleri en aza indirmenin yolunu aramaktır. Unutulmamalıdır ki bir kurumun güçlü yanı diğer bir kurum için tehdit oluştururken, zayıf yönü de diğer kurum için fırsat oluşturabilir.

Başlıkları teker teker incelediğimize göre şimdi uygulama adına birkaç ipucu vermek istiyorum. Başarılı bir SWOT analizi için tecrübe ederek oluşturduğum yedi basit kuralı sizler ile paylaşıyorum.

1. Spesifik Olun: Gri alanlardan, belirsiz veya bulanık tanımlardan kesinlikle uzak durun. Nasıl tablonuz bölümler arası bir çizgi ile ayrı ise, siz de belirlediğiniz maddelerde aynı şekilde keskin davranın. Genel olarak tanımlanmış üst başlıkları kullanın ancak alt bölümlerinde mutlaka spesifik olun.
2. Objektif Olun: Analiz yapılırken pozitif bölümlerin attırılacağını, negatif unsurların ise olabildiğince söylenmeyeceğini aklınızda tutun. Mutlaka her noktayı üçüncü bir şahısmış gibi değerlendirin. Hatta benim tavsiyem, deneyim sahibi, sizin tarafınızdan bilgilendirilmesi yapılmış, objektif bir üçüncü şahıstan görüş isteyin ve kendi notlarınızla karşılaştırın.
3. Gerçekçi Olun: Özellikle güçlü yönleriniz ve fırsatları değerlendirirken, makul bir bakış açısını kullanın. Her iki bölümü de değerlendirirken pratikte sizi yansıtan ve size yarar sağlayacak noktaları elen alın. Yoksa insanların Mars’a gidebiliyor olması, özel muayeneye için yapılan bir SWOT analizinin fırsatlar bölümünde yer alması çok mantıklı değildir.
4. Vizyon, Misyon ve Değerleriniz ile Uyumlu Olun: Kuruluşun bugün nerede olduğu ve gelecekte nerede olabileceği arasında ayrımı yapın. Bu ayrım ile analizinizi yapın ki analiz içerisinde yer alan unsurlar sizi o noktalara götürebilsin. Aksi takdirde mevcut vizyonunuza uygun olmayan uygulamalar hem analizin boşa yapılması hem de yanlış stratejiler içerisinde boğulmanıza neden olabilir.
5. Karşılaştırma Yapın: Rakipleriniz mutlaka bu analizlerin uygun yerlerinde bulunmalıdır. Yazının içerisinde de söylediğim gibi; sizin güçlü yanınız rakibiniz için tehdit oluştururken, zayıf yönünüz ise rakipleriniz için fırsat oluşturabilir.
6. Kısa ve Basit Olun: Gereksiz karmaşıklıktan ve aşırı analizden kaçının. Doğru analizlerin, doğru şekilde yapılması gereklidir. Basit ve kısa olsun ki analiz sonrasında alacağınız önlemler veya girişimler net ve tüm kurum içerisinde anlaşılabilir olsun.
7. Sürekli Kontrol Edip Güncelleyin: Kilit konuları belirlendikten sonra değişime ulaşmak için atılacak adımları tanımlayın. Bu adımlar için nelerin, hangi zaman dilimleri içerisinde yapılacağını planlayın ki ilerledikçe hedefleriniz ile mevcut durum arasındaki farkı kontrol edebilesiniz.

SWOT analizi hem yeni kurulmuş olan firmaların hem de mevcut pazar içerisinde yaşamını sürdüren kurumların kullandıkları yararlı bir uygulamadır. İlk olarak uygulama çok basittir ve özel bir yazılım veya spesifik bir yöntem gerektirmez. Ayrıca bu analiz ile iç ve dış unsurları net biçimde ayırabilirken, olumlu ve olumsuz durumlar da net bir şekilde belirleyebilirsiniz.

Uygulanması basit dahi olsa kurumların SWOT analizinde objektif olması maalesef kolay değildir. İyi bir analiz için organizasyondan adeta göğe yükselerek tüm resim görülmelidir. Belirlenen unsurların gerçekliği kontrol edilmelidir. Bu gerçeklik kontrol adımında, tüm organizasyonlar benim ile iletişime geçebilirler. Uzmanlık alanımın olduğu için bu konuda size yardımcı olmaktan memnuniyet duyacağıma emin olabilirsiniz.

Sıkça Sorulan Sorular

SWOT analizi nedir?

SWOT analizi, bir kuruluşun, tekniğin, sürecin veya durumun güçlü ve zayıf yönlerini belirlemekte ve dış çevreden kaynaklanan fırsat ve tehditleri tespit etmekte kullanılan bir tekniktir. SWOT, İngilizce’deki dört kelimenin baş harflerinden oluşur:

• S (Strengths): Güçlü yönler
• W (Weaknesses): Zayıf yönler
• O (Opportunities): Fırsatlar
• T (Threats)

SWOT analizi nasıl yapılır?

SWOT analizi dört aşamada yapılır:

1. Hedef belirleme: Analizin amacını ve kapsamını belirlemek gerekir.
2. Bilgi toplama: Analiz için gerekli bilgiler toplanır. Bu bilgiler, iç ve dış çevreden elde edilebilir.
3. Bilgilerin analizi: Toplanan bilgiler, SWOT matrisi kullanılarak analiz edilir.
4. Strateji geliştirme: Analiz sonuçlarına göre stratejiler geliştirilir.

SWOT analizinin faydaları nelerdir?

SWOT analizinin başlıca faydaları şunlardır:

• Bir kuruluşun veya sürecin güçlü ve zayıf yönlerini, fırsat ve tehditlerini belirlemeye yardımcı olur.
• Strateji geliştirme sürecini destekler.
• Kuruluşun veya sürecin performansını iyileştirmeye yardımcı olur.

SWOT analizinin dezavantajları nelerdir?

SWOT analizinin başlıca dezavantajları şunlardır:

• Subjektif olabilir.
• Sadece mevcut duruma odaklanır.
• Gelecekteki gelişmeleri tahmin etmek zor olabilir.

SWOT analizinin örnekleri nelerdir?

SWOT analizi, işletmeler, kurumlar, bireyler ve hatta ürünler için kullanılabilir. Aşağıda, bir işletme için SWOT analizi örneği verilmiştir:

Güçlü yönler:

• Kaliteli ürünler
• Güçlü marka bilinirliği
• Yetenekli çalışanlar

Zayıf yönler:

• Yüksek maliyetler
• Azalan pazar payı
• Zayıf dağıtım ağı

Fırsatlar:

• Yeni pazarlara girme
• Ürün çeşitlendirmesi
• Dijitalleşme

Tehditler:

• Rekabet artışı
• Ekonomik kriz
• Yeni teknolojik gelişmeler

SWOT analizi nasıl kullanılır?

SWOT analizi, çeşitli amaçlar için kullanılabilir. Örneğin, bir kuruluşun strateji geliştirme sürecini desteklemek için kullanılabilir. Bu durumda, SWOT analizi sonuçlarına göre, kuruluşun güçlü yönlerini daha da güçlendirmek, zayıf yönlerini geliştirmek, fırsatlardan yararlanmak ve tehditlerden korunmak için stratejiler geliştirilir.

SWOT analizi, bir kuruluşun veya sürecin performansını iyileştirmek için de kullanılabilir. Bu durumda, SWOT analizi sonuçlarına göre, kuruluşun veya sürecin güçlü yönlerini daha etkin kullanmak, zayıf yönlerini azaltmak, fırsatları değerlendirmek ve tehditlerden korunmak için önlemler alınır.

SWOT analizinin sonu?

SWOT analizi, bir kuruluşun veya sürecin güçlü ve zayıf yönlerini, fırsat ve tehditlerini belirlemek için kullanılan bir tekniktir. SWOT analizi, bir kuruluşun veya sürecin performansını iyileştirmek için önemli bir araçtır.

Nida ADIYEKE